Meer noten

Gisteravond om half twaalf piept de Whats App. Nieuwe foto’s uit de werkplaats. De noten, het zijn er 553, worden gesorteerd en geïnventariseerd. Zijn het er genoeg om alle melodietjes te kunnen versteken??
Het ontroesten gaat met een betonmolen met zand en water. Een poosje laten draaien en alles komt er blank uit. Wel goed drogen en in de olie zetten.

sorteerfilmpje op youtube

De noten van de speeltrommel worden allemaal ontroest. Het zijn er 553.

De noten van de speeltrommel worden allemaal ontroest. Het zijn er 553.

De noten worden op maat gesorteerd.

De noten worden op maat gesorteerd.

Windvleugel.

De onderdelen worden stuk voor stuk onder handen genomen. De windvleugel was gebroken. Omdat deze van gietijzer is heeft Simon die bij een gietijzerlasser gebracht. Gietijzer lassen is sowieso al lastig maar dit materiaal schijnt toch wel heel erg slecht te zijn. Het is een wonder dat het zo mooi gelukt is. De windvleugel regelt de snelheid van de speeltrommel. Als er geen windvleugel was zou de trommel steeds sneller gaan draaien.
Zo soepel draait ie weer…filmpje

De las in de windvleugel.

De las in de windvleugel.

Nieuwe bladveer aan de contrapal.

Nieuwe bladveer aan de contrapal.

 

De windvleugel met ratelmechaniek

De windvleugel met ratelmechaniek

 

Noten

De trommel heeft 40 sporen met 60 maten. Dit betekent dat er 40 hamers kunnen worden geactiveerd. We hebben in totaal dertig klokken. Om snel opeenvolgende tonen mogelijk te maken krijgen veelgebruikte klokken twee hamers. In één omwenteling van de trommel kan dus zestig keer een hamer bediend worden. In de gaatjes kan de beiaardier de “noten” plaatsen. Deze activeren de opnemers en daarmee de hamers. Om binnen de maten nog een onderverdeling te kunnen maken zijn er 7 verschillende noten. In de emmer zitten de noten die nog bij de trommel aanwezig waren. Er moeten waarschijnlijk wel wat bijgemaakt worden.

19 kilo "noten" voor de speeltrommel.

19 kilo “noten” voor de speeltrommel.

Gesorteerd zijn er zeven soorten. Acht halve tellen voor vierkwarts maat.

Gesorteerd zijn er zeven soorten. Acht halve tellen voor vierkwarts maat.

Hier is goed te zien hoe je de afstand tot het gaatje kan regelen met verschillende afmetingen van de noten

Hier is goed te zien hoe je de afstand tot het gaatje kan regelen met verschillende afmetingen van de noten

Alles wat eraf moet is eraf.

Vandaag zijn ze gewoon verder gegaan met de demontage. Alles wat gedemonteerd moest worden is eraf en meegenomen naar de werkplaats. Het oorspronkelijke plan om de later aangebrachte lagerpotten te vervangen voor veel mooiere glijlagers is van de baan. De hoofdas heeft drie lagers. Dat is geen gelukkige constructie. Als er iets zetting in het frame komt loopt de as vast. Met kogellagers heb je daar veel minder last van.

Alle onderdelen die eraf moeten zijn er nu af.

Alle onderdelen die eraf moeten zijn er nu af.

Alleen de speeltrommel zelf en de opwindtrommel zitten nog in het frame.

Alleen de speeltrommel zelf en de opwindtrommel zitten nog in het frame.

Later aangebrachte lagerpotten.

Later aangebrachte lagerpotten.

Het wiel om het gewicht op te draaien. 3 van de 4 spaken zijn gebroken.

Het wiel om het gewicht op te draaien. 3 van de 4 spaken zijn gebroken.

 

Begin demontage speeltrommel.

Vandaag zijn de mannen van de klokkengieterij begonnen met het demonteren van de speeltrommel. Eerst hebben ze het frame waterpas gesteld. Zo’n frame lijkt erg stevig en zwaar maar als het niet goed is ondersteund kan het zomaar scheef zakken. Dan lopen de assen gewoon vast. Daarna de bedieningsstangen uitgeprobeerd. Het uurwerk geeft signalen aan de trommel met behulp van lange stangen, de bedieningsstangen. Een voor een worden de onderdelen gedemonteerd. Om de tussenas te verwijderen moesten er eerst allerlei zaken  worden weggehaald. Meestal bouten en moeren maar ook klinknagels.
Fimpje op Youtube

De speeltrommel eerst goed waterpas gesteld.

De speeltrommel eerst goed waterpas gesteld.

Het dichte wiel achter het tandwiel verdeeld de trommel in twee gedeeltes, driekwart rond voor het melodietje op het halve uur en kwart rond voor het kwartierdeuntje.

Het dichte wiel achter het tandwiel verdeeld de trommel in twee gedeeltes, driekwart rond voor het melodietje op het hele uur en kwart rond voor het halfuurdeuntje.

Het dichte wiel achter het tandwiel verdeeld de trommel in twee gedeeltes, driekwart rond voor het melodietje op het hele uur en kwart rond voor het halfuurdeuntje.

Het dichte wiel achter het tandwiel verdeeld de trommel in twee gedeeltes, driekwart rond voor het melodietje op het hele uur en kwart rond voor het halfuurdeuntje.

Het verwijderen van de bedieningsarm. Als deze omhoog getild wordt kan de trommel verder draaien.

Het verwijderen van de bedieningsarm. Als deze omhoog getild wordt kan de trommel verder draaien.

De bedieningsstang wordt voorzichtig verwijderd.

De bedieningsstang wordt voorzichtig verwijderd.

Het demonteren van de lagerhuizen van de tussenas.

Het demonteren van de lagerhuizen van de tussenas.

De tussenas is er uit.

De tussenas is er uit.

Het tandwiel zit geborgd met een spie in een groef. Met wat overtuigingskracht van de hamer kwam die makkelijk los.

Het tandwiel zit geborgd met een spie in een groef. Met wat overtuigingskracht van de hamer kwam die makkelijk los.

Het gladde stuk van de bus is taps. Eerst het lager er op en dan een moer en het lager wordt vanzelf vastgeperst.

Het gladde stuk van de bus is taps. Eerst het lager er op en dan een moer en het lager wordt vanzelf vastgeperst.