Een programma met uitsluitend werk uit de 16de en vroeg 17de eeuw. De kracht van die muziek ligt in de serene rust die bij instrumenten in middentoonstemming wordt bereikt. Alle akkoorden zijn in principe zuiver en daartussen vinden virtuose toonladderfiguren en vele variatiesvormen hun weg, zodat er een speelse, beweeglijke klank ontstaat. Want het gaat om de rijkdom van de klank bij deze oude muziek. Luitmuziek is makkelijk te bewerken voor beiaardier, maar orgelmuziek vraagt om een andere aanpak. De snelle basloopjes moeten omgelegd worden en soms worden weggelaten, als de kern van het stuk maar overeind blijft. Deze muziek is echter zo wonderschoon en zo goed geschreven, dat ze nooit verveelt, al moet je de schoonheid leren ontdekken, want ze ligt niet makkelijk voor het oprapen.
Geert D’hollander speelde in 2011 al een keer in Middelstum, was toen erg enthousiast over ons Hemonycarillon. Dat was dit jaar voor ons aanleiding om eens te gaan kijken of hij nog een keer wilde komen spelen. We hadden geen idee dat hij inmiddels naar de Verenigde Staten was verhuisd. Ongeveer tegelijkertijd kregen we een mail van Adolph Rots dat Geert naar Nederland zou komen voor vakantie maar dat hij ook graag wil spelen op een aantal carillons in Nederland en België. Dat kwam goed uit! Na een korte e-mail wisseling was de afspraak gemaakt. Geert d’Hollander is sinds 2012 fulltime beiaardier van Bok Tower Gardens (Florida, V.S.), is componist en geeft regelmatig masterclasses in Europa en de VS. Hij geeft beiaardconcerten over de hele wereld. Voordat hij naar Florida verhuisde, doceerde Geert beiaard en beiaardcompositie aan de Koninklijke Beiaardschool “Jef Denyn” in Mechelen, België, en was hij stadsbeiaardier van de historische instrumenten van de Kathedraal van Antwerpen (1655), het Belfort van Gent (1660) en de Basiliek van Lier (1704). Voor het concert op het Hemonycarillon (1662) van Middelstum heeft hij gekozen voor een klassiek programma uit Gruijtters Beiaardboek (1746) en het Berghuis Beiaardboek (Delft, 8e eeuw). Composities voor Chimes is door Geert D’hollander zelf gecomponeerd. Voor dit concert plaatsen we stoelen in het Asingapark en is er koffie met koek voor de toehoorders, De beiaardier is live te zien via een videoscherm. Deze concerten zijn voor beiaardiers altijd hel speciaal. Immers ze zijn niet gewend om applaus te krijgen. Meestal zitten ze op grote hoogte te spelen zonder te weten wie er allemaal aan het luisteren zijn.
Dit keer gewoon weer alleen het carillon en geen synthesizer. Henk heeft familie over uit de Verenigde Staten en dat is dit keer het thema van deze maandelijks bespeling. Hits als Born in USA van Bruce, The Boss, Springsteen, Hotel California van Fleetwood Mac komen voorbij. Maar ook traditionele Amererikaanse liedjes als Old Mac Donald en Yankee Doodle. Natuurlijk het Amerikaanse volkslied, the Star-Spangled Banner. Verder nog, onder andere, Elvis Presley en een rondje Gospel met We shall overcome van Mahalia Jackson Kortom zoek een plekje in het park, ga in de tuin zitten en geniet ervan! Tijdens de bespeling staat de deur van de toren open en kunt u boven een kijkje nemen Helemaal bovenin zit Henk Veldman te spelen en nog hoger hangen de eeuwenoude Hemony klokken.
Henk Veldman Zondagmiddag 2 juli om 14 uur Thema: USA
Henk geeft voor het concert uitleg aan ongeveer 25 toehoorders
Voor de eerste keer in haar geschiedenis is het Hemonycarillon uit 1662 een muzikale strijd aangegaan met moderne elektronica. Beiaardier Henk Veldman speelde op zijn eigen instrument en met een handvol speeltjes (zoals een keyboard, een synthesizer en een drumcomputer) nummers van ELP (Emerson, Lake & Palmer), de hardrockband Van Halen en veelal eigen improvisaties. Met dank aan Peter Zuidhof (Disco-N-Action), want alleen door zijn muziekinstallatie kon dit tot een goed eind worden gebracht. De afstand in meters moet ook in tijd worden overbrugd omdat geluid door de lucht nu eenmaal een veel lagere snelheid heeft dan het signaal door de kabels. De huidige techniek maakt het mogelijk om het geluid een fractie later uit de boxen te laten komen, zodat het spatgelijk is met de klanken van de beiaard. Deze balans was dan ook perfect. Als je denkt aan versterkte muziek denk je al snel aan veel geluid. De Commissie Hemonybeiaard Middelstum had er bewust voor gekozen de balans zo in te regelen dat de klokken vanzelfsprekend de boventoon voeren. Beiaardier Veldman was zich dat niet steeds bewust en was veel tijd bezig de mooiste klanken uit de apparaten te toveren, maar er had wel iets meer carillongeluid in gemogen. Ook de lange stiltes tussen de onderdelen, nodig om de apparatuur weer op een nieuw geluid in te stellen, waren net iets te lang. Veldman gaf al aan dat dat probleem in de toekomst is verholpen met de aanschaf van een synthesizer waarbij de geluiden vooraf geprogrammeerd en opgeslagen kunnen worden. Het smaakt dus naar meer! Hoewel een synthesizers de meest gekke geluiden kan produceren, is het geluid toch monotoon in vergelijking met de levendige klank van de beiaard. De beiaard is aanslaggevoelig en een synth niet. Ook de balans tussen die twee kan nog wel verbeterd worden. Leuk was te vernemen dat de merels en de reigers volop meededen en zelfs geïnspireerd leken om nog meer geluid te produceren. Al met al een geslaagd experiment en veel dank aan de Commissie Hemonybeiaard Middelstum die met steun van Stichting Stem (Koor en Rinkel) en het SNS-Fonds Middelstum de benodigde financiën bijeen wist te brengen. Een kleine schare liefhebbers heeft er van genoten, het programma was misschien iets te gewaagd voor de vaste vrienden van het Hemonycarillon, maar de beiaardier was blij en dankbaar dat hem de mogelijkheid is gegeven ook aan nieuwe experimenten te kunnen werken, want alleen op die manier blijft muziek een levende kunst waarin grenzen worden opgezocht en soms moeten worden doorbroken.
Henk Veldman ontvangt welverdiende bloemen en applaus
