Slotconcert door Rosemarie Seuntiëns op de Hemonybeiaard te Middelstum

De Brabantse beiaardier Rosemarie Seuntiëns verzorgde het slotconcert op de Hemonybeiaard te Middelstum en ze deed dat met verve! De vorige keer dat ze speelde vond ze het een spannende ervaring, want de Middelstumer beiaard wijkt nogal af van de standaard instrumenten die een beiaardier normaliter bespeelt, maar deze keer voelde ze zich direct helemaal thuis op het instrument. Met het bekende ‘Te Deum’ van Marc Antoine Charpentier (beter bekend als de Eurovisie-tune) opende ze het concert dat helemaal in het teken stond van muziek uit diverse Europese landen. Van Frankrijk reisden we via Vlaanderen (muziek van de Antwerpse beiaardier Matthias van den Gheyn) naar Polen, Engeland en Duitsland. Van Johann Caspar Kerll speelde ze de beroemde Passacaglia in d, en dat deed ze zeer virtuoos. Mooi was ook dat in de herhaling steeds een ander timbre, een ander karakter klonk, zoals je dat op een uitvoering op klavecimbel of orgel makkelijk kunt doen op een ander klavier, maar hier deed ze het puur op techniek, dus met een andere aanslag. Het slotstuk (een ‘In Memoriam’ van een Litouwse componist) was erg verstild en per ongeluk viel de uurslag er net in, maar dat gaf een heel mooi effect omdat het exact dezelfde toonsoort was, waarin ze net speelde. Het was windstil in het park en de beiaard klonk heel warm en klankrijk, dat is toch iedere keer per weersituatie anders, maar deze keer was het wel heel aangenaam om naar te luisteren. Mede door haar trefzekere en doelgerichte aanpak. Helaas waren er weinig luisteraars, maar de mensen die er waren hebben er van genoten.

Zaterdagavondconcert door Maurits Bunt

Verslag door Henk Veldman

Beiaardier Maurits Bunt had er duidelijk zin in. Met een kersvers diploma op zak (geslaagd met het predikaat ‘excellent’, want cijfers geven doen ze tegenwoordig niet meer) besteeg hij de toren van de Hippolytuskerk om daar zijn debuut te maken als professioneel beiaardier.
Als vaste bespeler van de Martinibeiaard te Groningen heeft hij de nodige ervaring met de schoonheid van een Hemonybeiaard, maar collega-beiaardiers hadden hem al voorpret gegeven dat de beiaard van Middelstum zonder twijfel de allermooiste Hemony van het land is, de meest gaaf bewaarde, dus zat hij te popelen om het instrument te gaan bespelen. Slechts een minuutje had hij nodig om voorafgaand aan het concert vertrouwd te raken met het instrument. Hij begon zijn concert heel verstandig met een improvisatie. Die kun je immers zelf inrichten, maar al snel werd duidelijk dat hij het instrument toen al helemaal in zijn zak had. Hij opende met een fraaie improvisatie in ‘stylus phantasticus’ (Bach, Buxtehude, Van Noordt kwamen voorbij). Fraaie toccata’s, fuga’s, zangrijke canzones, alles gelardeerd met mooie versieringen en arpeggio’s. Kortom: zo improviseer je op een 17de eeuws instrument. Ook in het literatuurspel, bewerkingen van 17de en 18de eeuwse klavierwerken, bewees hij zijn door en door muzikale aanpak. Met veel energie werd ook veel klank gemaakt en dat kan ook op dit instrument, mits je steeds maar vanuit de losse pols de klepels tegen de klokken aan gooit, dan slaat de klank nooit dood. Eén kritische kanttekening van een kritische luisteraar: af en toe iets meer rust in de afronding van een frase, misschien iets meer spelen met de stilte tussen de regels door. Zeker als je met zoveel plezier en energie speelt, dan maakt een mooie adem het feest compleet. En het was een feest om te luisteren naar Maurits Bunt. Een speler die we zeker vaker zullen horen. Een aanwinst voor de Groninger beiaardcultuur!
Het publiek liet het helaas een beetje afweten, misschien is de zaterdagavond ook nog niet zo vertrouwd of is het tijdstip gewoon te vroeg, maar de luisteraars die er waren genoten met volle teugen. Ook van de lekkere koffie en de cake’s van Harm en Anneke Bos, dan wel van de vele vlinders in het park.

Waardige afsluiting concertseizoen Hemonybeiaard Middelstum

Zoals de gebroeders Hemony in de 17de eeuw naar Nederland trokken om hier een beter werkklimaat aan te treffen, zo is ook Malgosia Fiebig vanuit Polen naar Nederland geëmigreerd om hier een nieuw bestaan als beiaardier op te bouwen. En dat dit een goede stap is geweest, bewees zij afgelopen zondag maar weer eens op de Hemonybeiaard te Middelstum. Wat een vakvrouw! Malgosia is beiaardier van de gemeente Utrecht en speelt daar op misschien wel de voornaamste beiaard van Nederland, de prachtige Hemonybeiaard in de Domtoren. Dus begon ze met muziek van een van haar voorgangers, Jonkheer Jacob van Eyck en zette daarmee direct de toon voor een uur muziek van zeer hoog niveau. Zeer trefzeker en doelgericht wist ze de kleine, maar o zo fijne Middelstumer Hemonybeiaard volledig naar haar hand te zetten. Ze koos voor de meerstemmige bewerkingen van Arie Abbenes en dat pakte goed uit. Stuwend en met veel gevoel voor richting pakte ze het programma (dat maar liefst bestond uit 27 onderdelen, verdeeld over 7 grote blokken) aan. Populaire muziek van Jacques Brel, Elvis Presley en Michel Legrand afgewisseld met Haydn, Mozart en John Dowland. Alles zoveel mogelijk in het onderste oktaaf gespeeld, met hier en daar een basnoot in het pedaal eronder, zo moet een kleine beiaard worden bespeeld en dan klinkt het instrument het beste. Licht komische, speelse dansjes van Haydn naast de altijd veel brutalere en schertsende muziek van Mozart, het klonk wonderschoon en het werd met hoorbaar veel plezier gespeeld. Bij Elvis Presley pakte ze de melodie lekker in oktaven, bijna overal klinkt zoiets dan toch al gauw vals, maar op de meest zuivere Hemonybeiaard van Nederland pakt zoiets goed uit. Er is altijd wel iemand die zachtjes meezingt of -fluit en dat is precies waarom zo’n buitenconcert zo’n heerlijke sfeer geeft. De luitmuziek van Dowland vond ikzelf het hoogtepunt: wat een gevoel voor timing en wat alles mooi in balans! Als je dan op het scherm ziet hoe geconcentreerd ze erin zat, is dat dubbel genieten. Malgosia mocht net als 10 jaar geleden het seizoen afsluiten en dat deed ze met veel overtuiging. De Commissie Hemonybeiaard Middelstum kijkt met dankbaarheid terug op een zeer geslaagd seizoen met vier topvrouwen die allen onder grote belangstelling mochten concerteren, deze laatste keer met maar liefst 50 bezoekers. Ook is zij veel dank verschuldigd aan Harm en Anneke Bos die het hele seizoen de mensen hebben getrakteerd op koffie, thee en lekkere koeken.

Malgosia Fiebig tijdens het inspelen voor het concert.

Rosemarie Seuntiëns in Middelstum

Beiaardier Rosemarie Seuntiëns uit Eindhoven speelt meestal op grote tot zeer grote beiaarden, waaronder de zware Philips beiaard van maar liefst 61 klokken met een totaalgewicht van meer dan 16.000 kg.
Daarbij is de Middelstumer beiaard maar een dwerg. 30 klokken, samen ongeveer 1500 kg. Dus had Rosemarie bij de voorbereiding de helft van haar oefenklavier thuis met handdoeken ‘afgeplakt’ om zo vertrouwd te raken met de veel kleinere omvang.
Maar het klonk alsof ze er jaren op gespeeld had. Ze bracht een prachtig afwisselend programma met om en om 17de- en 20ste eeuwse muziek. Ze opende met de bekende Eurovisie-tune van Charpentier en dit werd resoluut neergezet, waarbij de subtiele versieringen bij menig luisteraar in de smaak vielen, zo bleek achteraf. Ook de Passacaglia van Kerll maakte veel indruk. Bijna 10 minuten muziek op eenzelfde harmonische basis en dat zo spelen dat het niet gaat vervelen: dat is pas kunst. Het werd heel muzikaal en stuwend gebracht, waarbij de rust in het metrum tot aan het eind toe goed in tact bleef. Een mooi, rustig middendeel uit de bekende Pastorale van Bach werd na de slotnoot ineens herhaald. Wat was dat heerlijk, dat die prachtige muziek nog een keer langs kwam! Dat ook de lichte muziek bij Rosemarie goed is ontwikkeld, wekt geen verbazing. Ze treedt regelmatig op met dj’s en ze heeft haar eigen show met ‘Roaming Bells’ waarbij ze volstrekt uniek een mix maakt tussen beiaardklanken en moderne muziek. Van jazz tot house. Die kwaliteit kwam bij de lichtere delen van het programma goed uit de verf. De Hemonybeiaard swingde er lustig op los. En de gecompliceerde ritmes werden in de ‘Danza Brasilera’ gaaf gespeeld. Geen sinecure. De heerlijke ‘Libertango’ van Piazzolla, die ook bekend is geworden door de hit van Grace Jones, kon door sommige luisteraars zachtjes worden meegezongen. Daar wordt een mens gelukkig van! Het programma eindigde met een droevig stuk, een ‘In Memoriam’, en dat was na deze rampweek waarbij grote delen van het zuiden des lands door regen zwaar zijn getroffen, ineens een heel waardige afsluiting. Na een swingende en zeer overtuigende presentatie eindigde het concert heel stemmig en ingetogen, met een tremolo op de kleinste klokjes. Ruim 45 bezoekers genoten van een prachtig beiaardconcert.

Rosemarie Seuntiëns tijdens het inspelen voor het concert.

Vlinderachtig spel van Gerda Peters op de Hemonybeiaard te Middelstum

Er fladderden opvallend veel vlinders rond, tijdens het carillonconcert van Gerda Peters afgelopen zondag in Middelstum. Het zonnetje scheen lekker en er was weinig wind, dus optimale omstandigheden voor een heerlijke beiaardmiddag. Gerda Peters, stadsbeiaardier van Almere, Beverwijk en Voorburg, koos bewust voor subtiel spel waarbij ze dikwijls de grenzen van het pianissimo opzocht. Het zachtste register, dat vaak het moeilijkst onder controle te krijgen is, want geef je de klepel te weinig energie: er komt geen toon. Ze ziet het zelf als haar handelsmerk en het product verkocht zich goed in Middelstum. Ze begon met een blokje hedendaagse New-Age muziek, eenvoudige harmonische structuren met simpele melodische lijnen, veel stiltes en rustgevende momenten. Maar dat moet je wel spannend brengen, want anders droom je op zachte klanken weg. Eigenlijk was dit de rode draad door het hele concert heen: van elke noot werd muziek gemaakt en steeds wist ze de adembenemend mooie klokken adembenemend subtiel te bespelen. Een eenstemmige fluitsonate van Bach consequent eenstemmig uitvoeren op de beiaard: gedurfd! Hoe verleidelijk is het om er hier en daar een basnoot onder te gooien, maar ze koos bewust voor deze aanpak en door een mooie frasering pakte dit goed uit. Prachtig volle akkoorden in het overbekende Siciliano van Vivaldi, af en toe kwam er een enkel vals knerpend akkoord tussendoor, maar dat is een gegeven bij een strakke middentoonstemming zoals in Middelstum. Ze sloot af met een blokje populaire muziek. Bij ‘Hello! Is it me you are looking for?’ van Lionel Richie werd de melodie op de allerkleinste klokjes gespeeld en het bleef perfect in balans met de veel zwaardere bastonen. Ruim 30 bezoekers werden op een mooi concert getrakteerd en wat heerlijk dat we weer in de luistertuin van de vlinders – en de koffie van Harm en Anneke Bos – konden genieten.

Gerda Peters na afloop van het concert